اشتباهات رایج در تاسیسات ساختمان: گامی بلند به سوی ناامنی و هدر رفت سرمایه
ساختمانها فراتر از سرپناهی ساده برای زندگی، به نمادی از آسایش، رفاه و امنیت هستند. در این میان، تاسیسات ساختمان نقش اساسی در تحقق این امر ایفا میکنند. تاسیسات به مثابه رگهای حیاتی، وظایف مختلفی از جمله تامین آب، برق، گرما، سرما و تهویه مطبوع را بر عهده دارند.
متاسفانه، سهلانگاری در طراحی، اجرا و نگهداری تاسیسات عموما تبعات ناگوار و جبرانناپذیری به دنبال دارد. از هزینههای هنگفت تعمیرات و بازسازی تا به خطر افتادن سلامتی و جان ساکنین! اشتباهات تاسیساتی آرامش و آسایش را از ساکنین سلب و زندگی را برایشان دشوار سازند.
در این مقاله، به بررسی برخی از رایجترین اشتباهات در تاسیسات ساختمان میپردازیم. راهکارهایی برای پیشگیری از آنها ارائه میدهیم. با آگاهی از این نکات، از بروز مشکلات و هزینههای اضافی در آینده جلوگیری کنید. به این ترتیب ساختمانی امن، مطمئن برای خود و خانوادهتان بسازید.
اهمیت تاسیسات ساختمان در کیفیت و ایمنی
نقش تاسیسات در ارتقای کیفیت زندگی ساکنین ساختمانها بر کسی پوشیده نیست. سیستمهای الکتریکی، لولهکشی، گرمایشی و سرمایشی به طور مستقیم با رفاه و آسایش افراد در ارتباط است. کارکرد صحیح آنها برای حفظ سلامتی و تامین نیازهای اولیه زندگی ضروری است.
علاوه بر این، تاسیسات ساختمان از نظر ایمنی نیز از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. نشت گاز، برقگرفتگی، آتشسوزی و مسمومیت با مونوکسید کربن، تنها نمونههایی از خطرات بالقوهای هستند. خطراتی در صورت بروز نقص در سیستمهای تاسیساتی جان ساکنین را به خطر اندازند.
از سوی دیگر، هزینههای ناشی از اشتباهات در تاسیسات معمولا بسیار گزاف و سرسامآور است. تعمیرات اضطراری، بازسازی و نوسازی سیستمهای معیوب و جبران خسارات ناشی از حوادث، بار مالی سنگینی را بر دوش ساکنین و صاحبان ساختمانها خواهد گذاشت.
اشتباهات رایج در سیستمهای الکتریکی
سیستمهای الکتریکی قلب تاسیسات ساختمان به شمار میروند. هرگونه نقص یا ایراد در آنها خطرات جانی و مالی متعددی را به دنبال دارد.
در ادامه، به برخی از رایجترین اشتباهات در این زمینه اشاره میکنیم:
عدم طراحی مناسب سیستم الکتریکی:
- نبود نقشهکشی دقیق: فقدان نقشه دقیق و اصولی از سیستم الکتریکی، اجرای صحیح آن را غیرممکن میسازد. همچنین در مراحل بعدی و هنگام عیبیابی و تعمیرات نیز دردسرهای فراوانی ایجاد خواهد کرد.
- استفاده از تجهیزات غیر استاندارد: به کارگیری تجهیزات الکتریکی غیراصلی و بیکیفیت، ریسک بروز اتصالات ناایمن، نوسانات برق، آتشسوزی و سایر مشکلات را به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
بارگذاری بیش از حد مدارها:
- عدم محاسبه صحیح نیازهای الکتریکی: پیش از اجرای سیستم الکتریکی، باید با در نظر گرفتن تعداد و نوع لوازم برقی موجود در ساختمان، میزان مصرف برق آنها به طور دقیق محاسبه شود. بر این اساس، ظرفیت مدارها باید دقیقا تعیین شود. در غیر این صورت، بارگذاری بیش از حد بر مدارها منجر به داغ شدن سیمها، ذوب شدن عایقها و در نهایت، آتشسوزی شود.
- خطرات مرتبط با بارگذاری زیاد: استفاده همزمان از چندین دستگاه برقی پرمصرف در یک مدار، میتواند به طور ناگهانی جریان برق را افزایش داده و باعث پریدن فیوز، قطعی برق و حتی آسیب به تجهیزات الکتریکی شود.
نصب نادرست سیمکشیها:
- استفاده از تکنسینهای غیر ماهر: سپردن کار سیمکشی ساختمان به افراد ناشی و بیتجربه، کیفیت و ایمنی کار را به خطر میاندازد. همچنین احتمالا منجر به بروز مشکلات عدیده در آینده شود.
- عدم رعایت استانداردهای نصب: عدم رعایت اصول و ضوابط فنی در نصب سیمها، لولهها و سایر اجزای سیستم الکتریکی، میتواند منجر به اتصالی و بروز آتش سوزی می شود.
مشکلات رایج در سیستمهای لولهکشی و آبرسانی
سیستمهای لولهکشی و آبرسانی از جمله بخشهای حیاتی تاسیسات ساختمان هستند. این تاسیسات وظایف تامین آب آشامیدنی، دفع فاضلاب و گرمایش و سرمایش را بر عهده دارند.
هرگونه نقص یا ایراد در این سیستمها به بروز مشکلاتی از قبیل نشت آب، هدر رفتن منابع، رشد قارچ و کپک، و حتی آلودگی آب آشامیدنی منجر می شود.
در ادامه، به برخی از رایجترین اشتباهات در این زمینه اشاره میکنیم:
انتخاب نامناسب مواد لولهکشی:
- تفاوتها و مزایای انواع لولهها: لولههای لولهکشی در جنسها و متریالهای مختلفی مانند PVC، فلز، و پلاستیک تولید میشوند. هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب نامناسب جنس لوله با توجه به کاربری و شرایط محیطی، منجر به پوسیدگی، ترکخوردگی، و نشت آب در طول زمان شود.
- مشکلات ناشی از انتخاب نامناسب مواد: به عنوان مثال، لولههای فلزی در معرض خوردگی و زنگزدگی قرار دارند و میتوانند طعم و بوی نامطبوعی به آب آشامیدنی بدهند.
لولههای PVC نیز در برابر حرارت بالا ضعیف هستند. در نتیجه در اثر گرم شدن، دچار خمیدگی یا ذوب شدن شوند.
نصب نادرست لولهها:
- نحوه صحیح نصب و اتصالات: نصب غیراصولی لولهها و اتصالات، منجر به نشت آب در محل اتصالات، افت فشار آب و هدر رفتن منابع شود.
- خطرات نصب نادرست برای ساختمان: نشت آب در دیوارها و سقفها منجر به پوسیدگی مصالح، رشد قارچ و کپک، و ایجاد بوی نامطبوع در ساختمان شود.
همچنین، در موارد حاد، نشت آب به تخریب سازه و ایجاد خسارات مالی سنگینی منجر می شود.
عدم توجه به فشار آب:
- مشکلات فشار آب بالا و پایین: فشار آب نامناسب در سیستم لولهکشی با تاثیر منفی بر عملکرد لوازم برقی مانند ماشین لباسشویی و ظرفشویی به آنها آسیب می رساند.
- تاثیرات فشار آب بر کارایی سیستم: از سوی دیگر، افت فشار آب موجب کند شدن جریان آب در شیرها و دوشها و ایجاد تجربه ناخوشایندی برای ساکنین می شود.
خطاهای معمول در سیستمهای گرمایشی و سرمایشی
سیستمهای گرمایشی و سرمایشی نقش مهمی در تامین آسایش و رفاه ساکنین ساختمان، به خصوص در فصول سرد و گرم سال ایفا میکنند. با این حال، عملکرد نادرست این سیستمها به هدر رفتن انرژی، افزایش هزینهها و حتی بروز مشکلات سلامتی منجر می شود.
در ادامه، به برخی از رایجترین خطاهای معمول در این زمینه اشاره میکنیم:
عدم تنظیم صحیح دما:
- اهمیت تنظیم دما در سیستمهای گرمایشی و سرمایشی: تنظیم دمای نامناسب در سیستمهای گرمایشی و سرمایشی موجب اتلاف انرژی و افزایش هزینهها می شود. همچنین بر سلامتی ساکنین، به خصوص کودکان و سالمندان نیز تاثیر منفی می گذارد.
فقدان سرویس های دوره ای سیستمهای تهویه مطبوع:
- ضرورت نگهداری و سرویس دوره ای سیستمهای تهویه: سیستمهای تهویه مطبوع به طور مرتب نیاز به سرویس و نگهداری دارند. به طوری که فیلترها تمیز و قطعات مختلف آنها بهطور صحیح کار کنند.
- اثرات منفی نگهداری ناکافی بر کارایی سیستم: عدم توجه به نگهداری این سیستمها به مرور زمان، منجر به کاهش کارایی، افزایش مصرف انرژی و حتی بروز مشکلات سلامتی ناشی از استنشاق هوای آلوده می شود.
عدم تعویض فیلترها:
- تاثیرات منفی فیلترهای کثیف بر کیفیت هوا: فیلترهای هوا در سیستمهای تهویه مطبوع، نقش مهمی در تصفیه هوا و حذف آلایندهها دارند. عدم تعویض به موقع احتمال مشکلات تنفسی را افزایش می دهد.
راهکارها برای جلوگیری از اشتباهات در تاسیسات ساختمان
پیشگیری از بروز اشتباهات در تاسیسات ساختمان، از هدر رفتن سرمایه و زمان جلوگیری میکند. علاوه بر این ضامن آسایش، رفاه و ایمنی ساکنین نیز خواهد بود. در ادامه، به برخی از راهکارهای موثر در این زمینه اشاره میکنیم:
استفاده از متخصصین مجرب و معتبر:
- انتخاب پیمانکاران حرفهای: انتخاب پیمانکاران و مجریان تاسیسات با سابقه و تخصص کافی، اولین قدم در جهت اجرای اصولی و بدون نقص تاسیسات ساختمان است.
- اهمیت مشاوره با کارشناسان: قبل از شروع هرگونه اقدامی، با کارشناسان و متخصصان تاسیسات مشورت کنید. از نظرات و راهنماییهای آنها برای انتخاب بهترین روشها و تجهیزات استفاده کنید.
بازبینی و نگهداری منظم:
- برنامهریزی برای بازبینیهای دورهای: برای اطمینان از عملکرد صحیح و بدون نقص تاسیسات، برنامهریزی منظمی برای انجام بازبینیهای دورهای توسط تکنسینهای مجرب انجام دهید.
- نحوه اجرای نگهداری صحیح: در این بازبینیها، کلیه اجزای سیستمهای تاسیساتی از جمله لولهها، سیمکشیها، تجهیزات برقی و گرمایشی و سرمایشی به دقت بررسی و در صورت مشاهده هرگونه ایراد یا نقص، نسبت به رفع آن اقدام شود.
استفاده از مصالح و تجهیزات باکیفیت:
- انتخاب برندهای معتبر: در انتخاب مصالح و تجهیزات تاسیساتی، به دنبال برندهای معتبر باشید. این برندها باید از کیفیت و استانداردهای لازم برخوردار باشند.
- توجه به گارانتی و خدمات پس از فروش: محصولاتی را انتخاب کنید که دارای گارانتی و خدمات پس از فروش مطمئن باشند. به شکلی که در صورت بروز هرگونه مشکل، از خدمات پشتیبانی و تعمیرات آنها استفاده کنید.
نظارت مستمر بر روند اجرا:
- اهمیت نظارت بر کار پیمانکاران: در طول مراحل اجرای تاسیسات، به طور مستمر بر کار پیمانکاران و مجریان نظارت کنید. حتما از صحت انجام کارها و رعایت اصول و ضوابط فنی اطمینان حاصل کنید.
- استفاده از ابزار و تجهیزات مناسب: پیمانکاران و مجریان موظف به استفاده از ابزار و تجهیزات مناسب و استاندارد در انجام کارها باشند.
با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، میتوانید از بروز اشتباهات رایج در تاسیسات ساختمان جلوگیری کرده و ساختمانی امن، مطمئن و خانه ای پر ازآسایش برای خود و خانوادهتان بسازید.
تاسیسات ساختمان از مهمترین بخشهای هر بنا به شمار میروند و کوچکترین سهلانگاری در این زمینه میتواند عواقب ناگوار و جبرانناپذیری به دنبال داشته باشد.